‘Contact zit soms in kleine dingen’

“Toen ik de CliniClowns voor het eerst zag spelen in een verzorgingshuis, werd ik meteen geraakt door het mooie contact tussen bewoners en clowns. Vrij snel nadat ik hier in De Sonnenberg kwam werken, nam ik contact op met CliniClowns. Sindsdien spelen de clowns regelmatig voor onze bewoners met dementie of fysieke beperkingen. Het is veel meer dan zomaar een gezellig bezoek, hun spel geeft verbinding. Sommige bewoners zitten veel op hun kamer, maar als de clowns komen zijn ze in onze woonkamer en genieten ze samen. 

Sceptisch

Collega’s zijn soms verbaasd of sceptisch: CliniClowns? Hier? Dan zeg ik: ga er maar eens bij zitten en kijk gewoon wat er gebeurt. Daarna zijn ze altijd positief verrast. Je moet het zien om te ervaren hoe goed de clowns bewoners weten te prikkelen zodat ze toch meedoen. Het spel heeft veel meer betekenis dan misschien vooraf gedacht wordt, vind ik.  

Op reis

Zo hebben we een mevrouw, die al redelijk ver is in haar dementie, haar kortetermijn-geheugen is voor een groot deel weg. Maar na een clownsbezoek zei ze tot mijn stomme verbazing opeens: ‘De clowns gingen op reis.’ Hun verhaal was blijven hangen. Een andere bewoonster trekt zich altijd terug, ze wil eigenlijk nooit meedoen met activiteiten. Als de clowns er zijn, gaat ze niet naar haar kamer, maar kijkt ze met een schuin oog mee. Zo fijn als ik haar dan zie lachen. Dat is zo waardevol.

Geven

Wat ik mooi vind: de CliniClowns tasten af waar de behoefte ligt. Een mooi voorbeeld is onze ‘schoenenverkoopster’, een bewoonster die haar hele leven een schoenenwinkel had. Ze zat in onze openbare ruimte toen de clowns langsliepen en zei: ‘Wat heb je een mooie schoenen aan.’ ‘Kun u ze goed zien?’ vroegen de clowns. ‘Nou, nee, ik zou wel even het leer willen voelen.’ 

Een van de clowns legde vervolgens zijn voet voor haar op tafel. Ze raakte de schoen aan, bekeek elk detail: waarom waren ze zo gestrikt? Waarom had hij voor deze kleur gekozen? Je zag haar opbloeien. Wat vroeger zo belangrijk voor haar was, werd hier erkend. Het was zo’n vertederend moment. Elke keer als de clowns komen, vraagt ze weer: ‘Denk je dat hij dezelfde schoenen draagt?’

Laagdrempelig contact

Ik leer van de CliniClowns, alleen al door te observeren op welke creatieve manieren ze contact maken. Een bewoner zat diep in zichzelf verzonken aan tafel. Een van de clowns ging naast hem tegen de tafel staan en tikte er met zijn vingers op, ogenschijnlijk zonder op de bewoner te letten. Opeens zag ik dat meneer die beweging automatisch overnam. Er ontstond toch contact, op zíjn manier, heel laagdrempelig. Het was op het eerste oog misschien niet eens zichtbaar, maar het was er wel. Het fronsen van een wenkbrauw, een opgetrokken mondhoek, het tikken van een vinger, contact zit soms in kleine dingen.”