‘De clowns breken het ijs niet, ze smelten het’

CliniClowns Sien en Bidoe maken wat los bij de bewoners met dementie van het St. Pieters en Bloklands Gasthuis in Amersfoort. Activiteitenbegeleidster Tineke Stolker vertelt erover in dit verhaal. “Ze breken het ijs niet, nee, ze smelten het.”

“We zijn altijd blij als de clowns komen, maar stiekem ben ik vandaag ook huiverig. Een van onze bewoonsters kan nogal onverwacht reageren, hoe zal het gaan? Mijn zorgen blijken voor niets. De vrouw zit op een zitje buiten de huiskamer als Ellen Schram (clown Sien) en Biem Bremer (clown Bidoe) zachtjes zingend en op de ukelele tokkelend aankomen. Ze beginnen een gesprek. “Waar houdt u van?”, vraagt Bidoe. “Van honden”, zegt onze bewoonster. “Woef!” Sien verandert vrijwel meteen in een hond. “Af!” roept de vrouw en ‘hond’ Sien gaat braaf af.

Opvallend

Dat slaat aan. “Ik heb ook een hond!”, roept een andere bewoonster enthousiast. Ze gaat naar haar kamer en komt terug met een knuffelhond onder haar arm. Huppelend bijna, met een grote glimlach. Onderweg geeft ze een van de medewerkers een speelse tik op haar billen. Ik kijk mijn ogen uit, dit doet ze nooit. De clowns zitten ondertussen al in een contactmoment met een andere bewoner. CliniClown Bidoe weekt zich zachtjes los om de knuffel te bewonderen.

Antenne

Ik kijk toe en besef dat die vrouw net als iedereen naar niets anders verlangt dan contact maken en gezien worden, alleen moet je een goed afgestelde antenne hebben om te begrijpen wat ze bedoelt. Dat hebben de ClinClowns. Ik kijk opzij en zie haar dochter meegenieten, ze straalt, vindt het net zo fantastisch als ik.

Geef mensen met dementie de lach die doet leven.

Niveau

Op onze locatie, Davidshof, wonen met name mensen met dementie. Het niveau is wisselend. De een is al ver weg in zijn of haar dementie, bijna onbereikbaar, de ander staat aan het begin van de ziekte. De CliniClowns gaan tijdens een bezoek alle zeven huiskamers af. Ze voelen aan hoe ze de bewoners op hun eigen niveau moeten benaderen.

Achterstevoren

Een van onze bewoners geeft met haar lichaamstaal duidelijk aan dat ze de rode neuzen niet wil zien. De clowns begrijpen de hint en gaan achterstevoren de kamer in. Ze blijven op afstand, tot de vrouw achter hun ruggen lekker mee staat te doen. Vrolijk slierten ze samen de gang op. De vrouw zingend en klappend, zo is het wel goed voor haar. De clowns breken het ijs niet, nee ze smelten het. Zachtjes, spelenderwijs.

Andere taal

Voor ons is het geweldig om te zien hoe de CliniClowns in de wereld van de bewoners komen. Met grapjes, muziek, maar vooral door te voelen. Ze komen niet met een houding van: hier zijn we en iedereen moet het leuk vinden. Nee, ze gaan mee in wat er is. Met voor iedereen een persoonlijk moment. Even ernaast zitten, even een liedje. Ze buigen mee. Wat een cadeau!”

Laat jij mensen met dementie zich weer even echt gezien voelen?