‘Het was zo’n ontroerend moment, iedereen was er stil van’

De CliniClowns komen regelmatig langs bij woonzorgcentrum Amstelring Bornholm en het aangrenzende Eijkenhove, een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie in Hoofddorp. Agogisch medewerker Dineke Zijlstra ziet de mooiste dingen gebeuren. Ze vertelt erover in dit verhaal. 

Een bewoonster zat aan tafel, geheel in zichzelf verzonken. Ze had een voelkleed voor zich, stof met verschillende structuren om aan te frummelen. De CliniClowns kwamen binnen. Eén van hen ging rustig naast haar zitten en tokkelde zachtjes op zijn ukelele. Deze mevrouw zit meestal in haar eigen belevingswereld, maar ze zingt wel heel graag, dus ze reageerde meteen. Ze begon mee te neuriën, er ontstond oogcontact, heldere blikken naar elkaar. Zo mooi om te zien dat ze er even weer helemaal bij was. 

Overtuigd

Ik geniet altijd enorm van die momenten van pure interactie als de CliniClowns er zijn. Ze komen hier al jaren. Omdat we al snel door hadden dat spel en muziek echt iets doet met de bewoners, hebben we in het begin zelf nog als clown voor bewoners gespeeld. Met nog twee collega’s volgden we daarvoor een clownscursus bij Arthur Pirenne, die ook CliniClown is. We zijn hier dus echt wel overtuigd van de toegevoegde waarde van hun aanwezigheid.

Geef mensen met dementie de lach die doet leven.

Spiegelen

Ik heb de afgelopen jaren zoveel bijzondere momenten gezien van contact tussen onze bewoners en de clowns. Bewoners die ver in hun dementie zitten, maar toch weer even geprikkeld worden, dat vind ik het mooist. Zo was er bij een bewoonster vrijwel geen verbale communicatie meer mogelijk door haar dementie. Ze maakte alleen harde geluiden en wiegde zachtjes heen en weer in haar stoel. Toen de CliniClowns kwamen, reageerde ze eerst niet. Een van de clowns ging tegenover haar zitten in de huiskamer, heel rustig. Na een tijdje pakte hij voorzichtig haar handen vast, zij wiegde heen en weer, hij spiegelde die beweging, heel ontspannen. 

Ontroerend

Op een gegeven moment neuriede de clown het liedje ‘In het groene dal, in het stille dal’. Onze bewoonster pakte de toon op, ze begon mee te neuriën en keek hem zelfs aan. Dat hadden we al heel lang niet meer bij haar gezien. Het was zo’n puur, ontroerend moment tussen die twee, we vielen allemaal stil. Zo’n moment, als je opeens een glimlach ziet, een heldere blik, oogcontact of een schaterlach, maakt echt je dag. Wij worden er als medewerkers zelf ook blij van, zo’n bezoek is voor ons de kers op de taart. 

Aanvoelen

De CliniClowns komen eens in de maand. Ik maak dan vaak foto’s om al die mooie momenten te vangen voor de familie en deel ze op de Facebookpagina van Bornholm en Eijkenhove. De clownsbezoeken worden door sponsoring mogelijk gemaakt, het is dus belangrijk dat iedereen ziet hoe het was. Achteraf evalueren we ook altijd nog even: hoe ging het vandaag? De clowns zijn professionals. Als er een bewoner is die hun aanwezigheid niet op prijs stelt, voelen ze dat ook haarfijn aan en laten ze diegene met rust.  

Een keer had een clown een koffer bij zich. Hij probeerde erin te gaan zitten. Een van onze bewoners wilde wel mee op reis en ging helemaal mee in dat spel, ze hadden zo’n schik! Het is heel waardevol als je zo speels contact weet te maken en iemand weer even in het hier en nu haalt. 

Laat jij mensen met dementie zich weer even echt gezien voelen?